NASZ REGION |
|
Ceranów |
Gródek n/Bugiem |
||||||||||||
Godnym uwagi obiektem jest w Ceranowie pałac zbudowany w XIX wieku według projektu Bolesława Podczaszyńskiego.Z głównej drogi do pałacu prowadzi zabytkowa aleja lipowa, zaś sam pałac otaczają resztki pięknego ongiś parku. Warto zobaczyć też kościół parafialny pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP. Zbudowany został w latach 1874-75 (parafia erygowana w roku 1508) według projektu Bolesława Podczaszyńskiego i Zygmunta Kiślańskiego. Jest to kościół murowany, neogotycki, dwuwieżowy. W jego katakumbach złożono ciała dziedziców tych ziem, a zarazem fundatorów świątyni. W wyposażeniu świątyni zwracają uwagę osiemnastowieczne rzeźby (św. Barbary, Chrystusa Zmartwychwstałego i Anioła) oraz obrazy: Matki Boskiej z Dzieciątkiem z pierwszej połowy XI w. (malowany na desce) i malowane w końcu XIX wieku przez Józefa Buchbindera obrazy: św. Rocha, Serce Jezusa, a także Niepokalane Poczęcie autorstwa najprawdopodobniej także J. Buchbindera.
Kościół pod wezwaniem Niepokalanego Poczęcia NMP w Ceranowie |
Jest
to miejscowość położona na wysokiej skarpie lewego brzegu rzeki Bug.
W pobliżu znajduje się tzw. Łysa Góra - ślad po dawnym grodzie założonym
prawdopodobnie przez plemiona litewskie. W rejonie sokołowskim jest
wiele miejsc związanych z unitami, takim miejscem jest też Gródek,
gdzie dawną unicką cerkiew zamieniono na kościół katolicki.
Świątynia w Gródku to drewniany kościółek o konstrukcji zrębowej
z drewnianą wieżyczką, zbudowany na rzucie prostokąta, jednonawowy.
Świątynia pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego pochodzi z końca XVI
wieku.
Drewniany kościół w
Gródku - dawna świątynia unicka
| ||||||||||||
Jabłonna Lacka |
|||||||||||||
Ośrodek gminny położony 17 km od Sokołowa Podlaskiego. Pierwsze
wzmianki o Jabłonnie można odnaleźć w dokumentach kościelnych z końca
XIV wieku, kiedy to powstała tutaj parafia rzymsko-katolicka. Gmina ta
przyciąga turystów czystością środowiska naturalnego i pięknem
krajobrazów, jej obszar wchodzi w skład czystego ekologicznie tzw.
"Parku Krajobrazowego" (Wydma Mołożewska, skarpy koło
Wirowa, Gródka i Mołożewa). Wśród zabytków architektonicznych Jabłonny
należy wymienić kościół parafialny zbudowany w latach 1824-1834 według
projektu Andrzeja Gołońskiego, ucznia znanego architekta Kubickiego.
Kościół zbudowany jest w formie świątyni greckiej z
czterokolumnowym jońskim portykiem. W tabernakulum znajduje się późnogotycka,
pozłacana wieżyczkowa monstrancja z XVI wieku ze stopą neogotycką z
1860 roku, kielich z XVI wieku pochodzący z gdańskich warsztatów złotniczych.
|
|||||||||||||
Kosów Lacki |
|||||||||||||
Włość nadana w 1417roku przez Wielkiego Księcia Litewskiego Witolda - Marcinowi Ciołkowi. Po raz pierwszy jako miasto został wymieniony w 1723 roku. Prawa miejskie potwierdzone zostały przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. W 1869 roku w ramach represji za aktywny udział w powstaniu styczniowym Kosów traci prawa miejskie. W chwili obecnej Kosów jest znowu miastem. Nadanie praw miejskich nastąpiło 1 stycznia 2000 roku. Podstawą zabudowy miasta jest prostokątny rynek. U zbiegu traktów z Sokołowa i Węgrowa powstał trójkątny placyk, na którym wybudowano w okresie międzywojennym obelisk, ku czci Józefa Piłsudskiego. Zburzony przez władze PRL-u obelisk został w 1991 roku odbudowany i stoi w tym samym miejscu. W rynku znajduje się pomnik ufundowany przez społeczeństwo Kosowa, Chruszczewki i Skibniewa z tablicą "Żołnierzom Kampanii Wrześniowej, Członkom Ruchu Oporu w obronie Ojczyzny w latach 1939-1944, ofiarom hitlerowskiego barbarzyństwa oraz poległym w walce o utrwalenie władzy ludowej składa hołd miejscowe społeczeństwo". Niewątpliwą chlubą i ozdobą miasta jest wybudowany w latach 1900-1910 według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego neogotycki kościół. W ołtarzu głównym umieszczono późnobarokowe, osiemnastowieczne rzeźby św. Piotra i Pawła oraz pochodzącą z XVII wieku rzeźbę Madonny z Dzieciątkiem. Z XVIII wieku pochodzi barokowa chrzcielnica, a konfesjonały z wieku XVII. W pobliżu kościoła znajduje się nisza z rzeźbą św. Jana Nepomucena z pierwszej połowy XIX wieku. W roku 1964, podczas przeprowadzanej przez pracowników Instytutu Sztuki PAN - dr Izabelę Galicką i mgr Hannę Sygietyńską inwentaryzacji zabytków sztuki w tym kościele odkryto obraz "Ekstaza świętego Franciszka" El Greco, namalowany prawdopodobnie w latach 1570-1580. Dotychczas trwa dyskusja nad tym, kiedy i jakimi drogami obraz sławnego malarza trafił do malutkiego Kosowa. Obecnie obraz najprawdopodobniej znajduje się w Kurii Diecezjalnej w Siedlcach.
|
|||||||||||||
Mołożew n/Bugiem |
|||||||||||||
W okolicach wsi Mołożew znajduje się tzw. "Wydma Mołożewska"- rezerwat ptaków wodnych i brodzących. Teren ten został włączony do Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego, który obejmuje gminy Repki, Jabłonna Lacka, Sterdyń, Ceranów, Kosów Lacki, Sadowne. W pobliżu rzeki, na skarpie, stoi piękny piętrowy budynek stanowiący integralną część byłego klasztoru prawosławnego w Wirowie z końca XIX wieku.
Rzeka Bug w Mołożewie |
|||||||||||||
Niewiadoma |
|||||||||||||
Okolice wsi to pagórkowate wzniesienia morenowe przecięte podmokłą doliną dopływu Bugu i Cetynii, na których (zwłaszcza wzdłuż rzeki po obu jej stronach) znajdują się ślady osadnictwa wczesnośredniowiecznego datowane od VI do XII wieku. Nad samą rzeką zachowały się do dziś wały otaczające gród oraz oddzielające go fosy. Wały te od strony południowo - wschodniej są podwójne, a od zachodu i północy, przy rzece, pojedyncze. Na tym obszarze prowadzone były liczne badania archeologiczne, które potwierdziły dwa okresy osadnictwa na tym terenie - pierwszy przypadający na wiek VI i VII oraz drugi w XI i XII wieku. Według badań archeologicznych w pierwszej fazie osadnictwa gród był mały, otoczony fosą o szerokości 260 cm i głębokości 110 cm. Natomiast w fazie drugiej obszar grodu został poszerzony, zasypano fosę od strony pól powiększając jego powierzchnię. Z tego okresu pochodzą naziemne chaty budowane z bali układanych w zrąb, posiadające wewnątrz paleniska z kamieni polnych. W odległości około 400 m od grodu znajduje się cmentarzysko gdzie znaleziono paciorki, pierścionki, klamry do pasa, krzesiwa, odłamki ceramiki. Zmarłych składano zapewne w skrzyniach, o czym świadczą licznie znajdowane gwoździe żelazne. Archeolodzy szacują wiek znalezisk na XI -XII wiek.
|
|||||||||||||
Skrzeszew |
|||||||||||||
Wieś
oddalona od Sokołowa 18 kilometrów, leży przy szosie Sokołów -
Drohiczyn. Warto zobaczyć kościół wybudowany w latach 1705-1733. W latach
1837 - 1840 do istniejącej bryły kościoła dobudowano wg projektu Gołońskiego
(ucznia Kubickiego) czterokolumnowy joński portyk, który nadał świątyni
styl klasycystyczny. W świątyni zachował się barokowy ołtarz w stylu
regencji z 1741 roku. Rzeźbione figury archaniołów św. Michała i
Gabriela oraz bogate zwieńczenia z postaciami alegorycznymi i aniołami
podtrzymują glob ziemski.
Kościół w Skrzeszewie |
|||||||||||||
Treblinka I |
|||||||||||||
Karny obóz pracy Treblinka powstał przy linii kolejowej Sokołów - Małkinia, w odległości ok. 34 km od Sokołowa Podlaskiego.Obóz pracy był organizowany od lata 1941 na terenie wsi Wólka Okrąglik, zaś oficjalne zarządzenie o powstaniu obozu pracy w Treblince zostało podpisane przez gubernatora Guberni Generalnej Franza Fischera 15 listopada 1941 roku. Pierwszym komendantem obozu został mianowany SS-Hauptsturmfuhrer Theo von Euppen, który w dniu 11 XII 1941 został zgładzony we wsi Lipówki. Już w drugiej połowie roku 1941 zaczęto zwozić do obozu rolników, którzy nie oddawali w terminie kontyngentów oraz ludzi uchylających się od przymusowej pracy. Od początku działalności obozu jego więźniowie pracowali przeważnie w eksploatowanej przez niemiecką spółkę żwirowni, dla której stanowili tanią siłę roboczą. Zatrudniani byli też przy wyrębie lasu, budowie mostu na Bugu i wyładunku wagonów towarowych.Obóz zajmował 16 hektarów powierzchni, był otoczony kolczastym drutem i podzielony na dwie części, z których w pierwszej były budynki mieszkalne załogi obozu, wartownie i magazyny, zaś druga przeznaczona była dla więźniów. Praca ponad siły, głodowe racje żywnościowe, epidemie tyfusu i bestialskie traktowanie więźniów ze strony załogi, a także liczne rozstrzeliwania były przyczyna dużej śmiertelności. Według różnych danych w tym obozie zginęło 6-7 tysięcy osób.Obóz zlikwidowano w dniach 23-24 lipca roku 1944 w obawie przed zbliżającą się linią frontu. W czasie likwidacji obozu rozstrzelano ok.500 osób, w tym grupę więźniów przywiezionych z Sokołowa. Zabudowania zostały wysadzone w powietrze.W pobliżu masowych grobów więźniów Treblinki został postawiony pomnik z różowego piaskowca w postaci kamiennego muru. Autorem projektu pomnika jest Franciszek Strynkiewicz.
| |||||||||||||
Wirów n/Bugiem | |||||||||||||
We wsi znajduje się kompleks ciekawych zabytków, są to:
pobudowany przez władze carskie monastyr w stylu
bizantyjskim, w którym mieści się obecnie (od 1991
roku) zakład opieki nad chorymi umysłowo w stopniu
umiarkowanym. W pobliżu monastyru odbudowywana jest przez
miejscowego proboszcza parafii katolickiej dawna
cerkiew.Wieś słynie także z bardzo rzadkich pozostałości
zdobnictwa ruskiego występującego w powiecie sokołowskim.
Ośrodek Pomocy Społecznej | |||||||||||||
Zembrów | |||||||||||||
Zembrów należał do włości Kiszków. Warto tutaj zobaczyć zbudowany według projektu Kazimierza Zajączkowskiego w latach1902 - 1905 kościół neogotycki. Kościół posiada w swoim wyposażeniu XVIII-wieczny obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w otoczeniu aniołów oraz kielich gładki również pochodzący z tego okresu. Na starym cmentarzu grzebalnym znajduje się kaplica grobowa rodziny Trębickich. Obok niej wśród grobów familijnych znajduje się też grób Stanisława Trębickiego (generała, dowódcy Szkoły Podchorążych w Warszawie, który odmówił udziału w powstaniu listopadowym i został zabity przez powstańców w dniu 29 listopada 1830 roku). Tutaj także znajduje się grób Heleny Mniszek z Mniszków-Tchórznickich Radomyskiej (1880-1943) autorki "romansów z wyższych sfer" takich jak "Trędowata", "Ordynat Michorowski", "Gehenna".
|